Thành công Việt Nam EVFTA mở đường cho EU từ ASEAN

Trong chuyến thăm gần đây của mình tới Hà Nội, Ủy viên Thương mại Maroš Šefčovič của Châu Âu đã đưa ra một tuyên bố đáng chú ý: Việc thực hiện thành công EVFTA đã truyền cảm hứng cho các quốc gia khác trong khu vực.

Đằng sau nhận xét ngoại giao này là một tín hiệu chiến lược: Brussels đang tìm kiếm một cửa ngõ thương mại mới thông qua ASEAN và Việt Nam - thông qua Hiệp định thương mại tự do EU -Việt Nam (EVFTA) - đã trở thành một bản thiết kế để mở cửa đó.

Thương mại EU-ASEAN giữa sự không chắc chắn toàn cầu

Từ thuế quan đối với thép và nhôm (lên tới 50% theo mục 232) đến thuế đối với ô tô, dược phẩm và chất bán dẫn (khoảng 15%), EU đã thấy Hoa Kỳ là một đối tác kinh tế không đáng tin cậy. Nguy cơ của những người đột ngột ở U U-Turns trong chính sách thương mại của Mỹ đã khiến các công ty châu Âu thận trọng trong các chiến lược mở rộng của họ.

Trong bối cảnh này, ASEAN đã nổi lên như một sự thay thế đầy hứa hẹn. Với dân số hơn 660 triệu và GDP là 3,9 nghìn tỷ đô la (2024), tăng trưởng đều đặn ở mức 4 trận5% mỗi năm, ASEAN hiện là nền kinh tế lớn thứ năm trên toàn cầu. Đây cũng là đối tác thương mại phi châu Âu lớn thứ ba của EU sau Hoa Kỳ và Trung Quốc, với khối lượng giao dịch trị giá 258,7 tỷ euro vào năm 2024.

Phong cảnh kinh tế địa lý ASEAN được tích hợp chặt chẽ với chuỗi cung ứng toàn cầu. Khu vực này đã trở thành trung tâm sản xuất và hậu cần trong các ngành công nghiệp như điện tử, dệt may, nông nghiệp nhiệt đới và thậm chí cả chất bán dẫn - cung cấp cho EU một cơ hội để đa dạng hóa chuỗi giá trị của mình và khẳng định sự độc lập toàn cầu.

EVFTA: Câu chuyện thành công có thể nhân rộng

Trong số mười quốc gia thành viên ASEAN, Việt Nam là người đầu tiên ký một thỏa thuận thương mại tự do với EU vào năm 2020. Kết quả rất có ý nghĩa.

Chỉ một vài năm trong khi thực hiện, thương mại hàng hóa song phương Việt Nam -EU đã tăng 64 tỷ euro - tăng 47%. Xuất khẩu Việt Nam sang EU đã tăng 60% (20 tỷ euro), trong khi xuất khẩu của EU sang Việt Nam chỉ tăng 10% (€ 1 trận2 tỷ).

Những con số này nhấn mạnh cả sự thành công và mất cân bằng của thỏa thuận - rõ ràng bị sai lệch trong sự ủng hộ của Việt Nam. Khoảng cách thương mại này là điều mà EU rất muốn giải quyết trong những năm tới.

Đồng thời, câu chuyện thành công của Việt Nam đã trở thành một nghiên cứu trường hợp cho các quốc gia ASEAN khác: ký FTA với EU có thể có lợi, ngay cả khi nó yêu cầu đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn và thực hiện các cải cách rộng hơn. EVFTA đã trở thành một bài học mẫu của người Viking cho ASEAN trước các cuộc đàm phán trong tương lai với Brussels.

Việt Nam với tư cách là người tiên phong thương mại ASEAN

Trong chuyến thăm Šefčovič, EU và Việt Nam đã đồng ý thành lập một đội đặc nhiệm chung để xem xét và giải quyết các thách thức thực hiện trong EVFTA. Đây là một bước quan trọng để biến thỏa thuận thành một cơ chế thích ứng, sống.

Các khuyến nghị kỹ thuật từ EU đến Việt Nam cũng có thể trở thành điểm chuẩn trên toàn ASEAN trong tương lai. Các ví dụ chính bao gồm:

Unece: Các tiêu chuẩn môi trường và an toàn toàn cầu cho ô tô và các thành phần.

Nếu các cơ chế này được thực hiện thành công tại Việt Nam, chúng có khả năng được nhân rộng trên ASEAN. Ngoài thương mại, EU và Việt Nam cũng đang mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực chiến lược như năng lượng tái tạo, chất bán dẫn, hậu cần, viễn thông, pin, công nghệ kỹ thuật số/AI và hàng không. Đây là tất cả các lĩnh vực mà ASEAN nắm giữ lợi thế cạnh tranh - nhưng với lợi thế đầu tiên của nó, Việt Nam được định vị để đóng vai trò trung tâm.

EU: Đối tác chính sách đối ngoại quan trọng cho Việt Nam

Phó Thủ tướng Bùi Thanh đã tái khẳng định rằng EU là một đối tác quan trọng trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Ông nhấn mạnh những tiến bộ hữu hình trong hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực: thương mại, khoa học và công nghệ, quốc phòng và an ninh, giáo dục, môi trường, văn hóa và du lịch.

Việt Nam và EU đã thành lập tám cơ chế đối thoại thường xuyên và tiếp tục hợp tác chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương.

Phó Thủ tướng cũng hoan nghênh các cuộc thảo luận liên tục để nâng cao mối quan hệ đối với quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Ông đưa ra các đề xuất quan trọng: rằng các quốc gia thành viên EU nhanh chóng phê chuẩn Thỏa thuận bảo vệ đầu tư EU-Việt Nam (EVIPA), nâng thẻ vàng IUU, về nghề cá Việt Nam, đảm bảo thực hiện hiệu quả EVFTA và hỗ trợ mạnh mẽ cho việc giải quyết tranh chấp hòa bình ở Biển Nam Trung Quốc theo luật pháp quốc tế.

thách thức trước

Con đường phía trước không phải là không có trở ngại. Có ba tắc nghẽn chính:

Tiêu chuẩn nghiêm ngặt của EU: Các chính sách về nạn phá rừng (EUDR), khí thải carbon và lao động cưỡng bức thể hiện gánh nặng tuân thủ đối với các nền kinh tế ASEAN phụ thuộc vào xuất khẩu nông nghiệp.

Sự chênh lệch nội bộ: ASEAN không phải là một khối thống nhất về mặt kinh tế-Singapore được phát triển cao, trong khi một số thành viên vẫn có thu nhập thấp, làm phức tạp các cuộc đàm phán FTA khu vực.

Sự khác biệt dựa trên giá trị: EU liên kết giao dịch với các vấn đề nhân quyền và môi trường - một cách tiếp cận không phải tất cả các quốc gia ASEAN đều mong muốn đưa vào các cuộc đàm phán thương mại.

Tuy nhiên, nếu những thách thức này có thể được điều hướng, ASEAN sẽ có được một đối tác mới ổn định và EU sẽ đảm bảo một chỗ đứng chiến lược ở khu vực kinh tế năng động nhất thế giới.

Việt lượng Việt Nam trong quan hệ EU-ASEAN

Việt Nam đang nổi lên như là nền tảng của chương thương mại EU-Asean mới này. Là quốc gia đầu tiên ban hành EVFTA và hiện đang chuẩn bị nâng cấp mối quan hệ với quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, Việt Nam đang nắm bắt cả lợi ích kinh tế và đòn bẩy ngoại giao.

Bằng cách sắp xếp các tổ chức, tiêu chuẩn và sở thích chung, Việt Nam không chỉ là nguồn cảm hứng cho ASEAN - nó đang trở thành một cây cầu nối EU với Đông Nam Á trong thời đại bất ổn thương mại toàn cầu.

tu Giang